Formatiebrief: onze input aan de betrokken partijen
Na de Tweede Kamerverkiezingen voeren PVV, VVD, NSC en BBB inmiddels informatieve gesprekken waarin zij een mogelijke coalitiesamenwerking onderzoeken. Deze gesprekken zijn er met name op gericht om inhoudelijke overeenstemming te bereiken op de verschillende beleidsterreinen, zo ook wat de plannen zijn met de culturele en creatieve sector. De leden van De Creatieve Coalitie - waaronder de Kunstenbond - en Platform Makers roepen de (potentieel) formerende politieke partijen en informateur op: zet in op ambitieus overheidsbeleid. Werkenden in onze sector hebben afgelopen decennium al veel voor de kiezen gekregen.
De culturele en creatieve sector zijn van grote maatschappelijke waarde. Het is belangrijk om een gedeelde identiteit en gedeelde ervaringen te hebben. Ook de economische waarde van de sector is groot. Werkenden in deze sector dragen 3,4% bij aan het bruto binnenlands product (ruim 26 miljard euro) en zijn goed voor bijna één op de twintig banen in Nederland. Onderzoek in opdracht van de Tweede Kamer wijst op een aanzienlijk onbenut potentieel, waarbij de sector kan bijdragen aan diverse maatschappelijke uitdagingen. Dat gaat van de integratie van nieuwkomers, tot het verbeteren van de veiligheid in wijken, het verminderen van zorgkosten en het verbeteren van mentale gezondheid, tot het aanjagen van innovatie.
Het is essentieel dat werkenden in de culturele en creatieve sector in staat worden gesteld om hun belangrijke werk uit te kunnen voeren. Daarvoor is ambitieus overheidsbeleid nodig, want de afgelopen jaren waren buitengewoon zwaar. Werkenden in onze sector hebben in de coronacrisis een ongekend harde klap gekregen en zijn daar nog altijd niet van hersteld. Bovendien werken creatieve makers en uitvoerenden in de meest geflexibiliseerde sector van Nederland. Ongeveer de helft werkt als zzp’er en bestaansonzekerheid is eerder regel dan uitzondering. De snelle opkomst van artificial intelligence en de marktmacht van grote streamingsplatforms, media- en techbedrijven zetten de positie van werkenden verder onder druk.
Daarom roepen wij de formerende partijen op om keuzes te maken die ten goede komen aan werkenden in de culturele en creatieve sector, en daarmee aan de economie en onze samenleving. In onze formatiebrief presenteren wij vier oplossingen die essentieel zijn voor het herstel en de toekomst van onze sector.
Samenvatting van onze aanbevelingen
Aanbeveling 1: verbeter de bestaanszekerheid door eerlijke betaling en eerlijke contracten
Realiseer een eerlijke betaling en contracten voor werkenden, voor zowel zzp'ers als werknemers;
Investeer €115 miljoen structureel voor Fair Pay, inclusief lokale en regionale financiering;
Investeer €149 miljoen structureel voor indexatie van brutolonen en tarieven;
Investeer €20 miljoen structureel in sectoraal arbeidsmarktbeleid;
Stimuleer hervorming van de arbeidsmarkt en subsidieer meerjarige projecten.
Aanbeveling 2: maak investeringen in Nederlands aanbod een vereiste én verplicht collectief beheer van auteursrechtelijk beschermd online materiaal
Verhoog het aandeel audiovisueel cultureel aanbod in de wet investeringsverplichting naar minstens 6%;
Voer fiscale maatregelen in om investeringen in de sector te stimuleren;
Veranker kwaliteitseisen aan het redactiestatuut in de Mediawet;
Verplicht (grote) online-exploitanten tot collectief beheer voor auteurs- en naburige rechten.
Aanbeveling 3: veranker onze sector stevig in iedere regio en zet ons in voor maatschappelijke opgaven
Introduceer een zorgplicht voor gemeenten betreft cultuurbeleid, vooral voor cultuureducatie en -participatie;
Stel eisen aan gemeenten voor het realiseren van een hoogwaardige culturele infrastructuur met inzet van professionals;
Trek het btw-tarief voor cultuureducatie gelijk aan dat voor sporteducatie (9%);
Investeer structureel €145 miljoen voor verbetering van het lokale cultuurbeleid;
Introduceer een stimuleringsregeling van €95 miljoen om cultuur extra te laten bijdragen aan maatschappelijke opgaven.
Aanbeveling 4: betrek onze sector bij diverse uitgaven en zet in op integraal beleid
Stel een interdepartementale taskforce aan voor integraal beleid binnen de sector;
Geef de sector zeggenschap over wet- en regelgeving met betrekking tot generatieve artificial intelligence;
Onderzoek een mogelijk AI-heffingssysteem en collectief rechtenbeheer;
Breng het auteurs- en naburige recht onder bij het ministerie van OCW;
Behoud één bewindspersoon voor cultuur en media voor meer integraliteit.
De Creatieve Coalitie hoopt nadrukkelijk dat de aanbevelingen zullen worden overgenomen en gaat hierover graag in gesprek met de betrokken partijen en de informateur.