Monitor Creatieve Industrie 2024: een groeiende sector, maar positie van werkenden verdient aandacht
‘De creatieve industrie is een van de snelst groeiende en meest impactrijke sectoren in Nederland’, zo concludeert de Monitor Creatieve Industrie 2024. Dit tweejaarlijkse onderzoek naar de economische ontwikkeling in de creatieve industrie en ICT biedt inzicht in het aantal bedrijven en banen, evenals de groei en de gezondheid van deze sectoren. Terwijl de nieuwste editie van de monitor een positief beeld schetst van de creatieve sector, worden er ook kanttekeningen geplaatst bij de positie van werkenden binnen deze sector.
Het algemene beeld dat van de creatieve sector wordt geschetst in de monitor is positief. Ondanks de grote uitdagingen die de COVID-19 crisis bood, is de sector daar veerkrachtig mee omgesprongen en uiteindelijk goed doorheen gekomen.
Banenmotor
Zowel het aantal banen als het aandeel aan de economie groeide tussen 2012 en 2020 harder voor de creatieve sector dan voor de gehele Nederlandse economie. Daarnaast stimuleert de langdurige en bovengemiddelde banengroei in de creatieve sector ook de werkgelegenheid in andere sectoren. De totale toegevoegde waarde van de sector was in 2022 bijna 21 miljard euro.
De monitor belicht echter ook een keerzijde van deze groei. Dit heeft met name betrekking tot het uitzonderlijk hoge aantal zzp’ers in de creatieve sector. Dit aantal blijft stijgen, waarbij in 2022 bijna 52 procent van de werkenden zelfstandige was. Het zzp-schap biedt veel flexibiliteit en vrijheid, maar brengt ook uitdagingen met zich mee. Het zet stabiele werkgelegenheid, een gegarandeerd inkomen en sociale bescherming onder druk. De monitor merkt op: "Door de aard van de creatieve industrie zijn zowel de producten als de mensen die in deze sector werken, kwetsbaar gebleken." De gemiddelde bedrijfsgrootte in de creatieve industrie is bovendien onverminderd klein. Het gemiddelde bedrijf in de economie als geheel omvat 4,7 banen, terwijl dat in de creatieve industrie slechts 1,7 banen is. De creatieve industrie is en blijft een gemiddeld bijzonder kleinschalige en flexibele sector.
Gebrek aan betaalbare woon- en werkruimte
Een andere ontwikkeling die de monitor identificeert, is de verschuiving van het zwaartepunt van de creatieve sector weg uit de Randstad. Hoewel een grootstedelijk gebied voordelen biedt voor creatieve werkenden om zich daar te vestigen, wordt het moeilijker om er te wonen en werken. Dit wordt met name veroorzaakt door algemene omstandigheden die werkenden in alle sectoren treffen, zoals (on)betaalbare woonruimte en huisvestingsmogelijkheden voor bedrijven.
Economisch sterk, maar weinig zekerheid
De monitor toont aan hoe groot de bijdrage is van de creatieve industrie aan onze gemeenschappelijke welvaart en economie. Het werk van de honderdduizenden zzp’ers en werknemers is onmisbaar voor andere sectoren en jaagt zowel de economie aan als het innovatief vermogen van Nederland. Desondanks kampen werkenden in de sector nú en in de toekomst met fundamentele onzekerheden. Het is van cruciaal belang dat zzp’ers pensioen kunnen opbouwen en zich kunnen verzekeren tegen onder andere arbeidsongeschiktheid. De nieuwe zzp-wet kan, gezien de kleine omvang van het gemiddelde bedrijf in de sector, voor uitvoeringsproblemen zorgen. Tot slot raakt het gebrek aan betaalbare woningen werkenden met een koopwoning zonder overwaarde, starters en huurders. De Creatieve Coalitie roept een nieuw te vormen kabinet op om met deze pijnpunten aan de slag te gaan. De positie van werkenden in de industrie verdient de nodige aandacht.
Benieuwd geworden?
→ Download de Monitor Creatieve Industrie 2024
De Monitor Creatieve Industrie is een initiatief van Media Perspectives (voorheen iMMovator Cross Media Network). Het format voor de Cross Media Monitor werd in 2006 ontwikkeld door Paul Rutten binnen de Hogeschool INHOLLAND in samenwerking met iMMovator en TNO. Met de publicatie van de Cross Media Monitor draagt Media Perspectives al sinds 2006 bij aan de ontwikkeling van kennis over creatieve industrie en ICT.