Fair Pop Pilot: eerste stap naar eerlijke betaling in de popsector
Foto: Marjolein van Veldhuizen
Op acht verschillende podia krijgen artiesten uit diverse popgenres drie maanden lang een eerlijke vergoeding voor hun werk. Dat is de bedoeling van de pilot Fair Pop dat onlangs van start is gegaan. Met de Fair Pop Pilot willen projectleiders Rita Zipora (bestuurslid BAM! Popauteurs), Jolanda Beyer (directeur Patronaat) en artiestenmanager Martijn Munk de haalbaarheid van de nieuwe Fair Pay-richtlijnen testen: "We willen de sector laten zien dat Fair Pay mogelijk is, en onderzoeken hoe dat in de praktijk werkt,” vertelt Rita Zipora.
Kloof tussen inzet en inkomsten
Op 16 januari 2023 kwam het rapport ‘De kloof tussen inzet en inkomsten van popmuzikanten’ naar buiten, een rapport dat aankaart hoe weinig popmuzikanten verdienen, vertelt Rita: “Op Noorderslag 2023 overhandigden we het rapport aan voormalig staatssecretaris Uslu. Toen werd ook duidelijk hoe slecht opkomende muzikanten betaald worden. Dat is een groot probleem: jong talent kan zich minder ontwikkelen, voor minder groot publiek spelen en zich moeilijk doorontwikkelen."
Rekentool in carrièrefases
De Fair Pop Pilot is een initiatief dat voortkomt uit de ketentafel Popmuziek van Platform ACCT: op basis van de daar gemaakte afspraken ontwikkelden de initiatiefnemers een rekentool om verloning voor popmuzikanten inzichtelijker te maken. Ze werken op een genuanceerde manier: door elf objectieve criteria te beantwoorden, kan de artiest bepalen in welke carrièrefase die zich bevindt en welk bedrag nodig is voor een eerlijke vergoeding. Rita licht toe: "We hebben voor deze opdeling gekozen om de markt te volgen: een startende muzikant zal anders betaald worden dan een gevestigde artiest die al twee platen heeft gemaakt.”
Twee benaderingen voor Fair Pay
In de pilot worden de komende periode twee routes getest om te achterhalen welke aanpak het beste werkt. Podia kunnen een Fair Pay-aanvraag doen voor de artiesten die zij programmeren en ontvangen dan subsidie om de gages aan te vullen. Anderzijds kunnen artiesten of hun managers zelf een aanvraag indienen, volgens het bedrag dat uit de rekentool komt. Dit bedrag wordt direct bij Platform ACCT aangevraagd, de uitvoerder van de pilot. Het doel hierbij is om te onderzoeken welke route, via de podia of via de artiesten, het meest effectief en praktisch haalbaar is om Fair Pay te realiseren. De Erasmus Universiteit Rotterdam begeleidt het project en onderzoekt welke aanpak het beste werkt. Zij analyseren onder andere de financiële haalbaarheid en voeren diepte-interviews met artiesten, managers en podia. Een belangrijk aspect van het onderzoek is de administratieve kant: verandert Fair Pay de keuzes van artiesten, zoals het plannen van tournees?
Noodzakelijke steun voor popsector
De eerste resultaten van de Fair Pop Pilot worden gepresenteerd tijdens Eurosonic 2025. Rita Zipora, tevens bestuurslid van BAM! Popauteurs en voorzitter van de begeleidingscommissie van Fair pop, is optimistisch over de pilot: “Het is bijzonder om te zien hoe de sector zich verenigt. De popsector heeft traditioneel minder toegang tot subsidiemogelijkheden dan andere kunstvormen, terwijl wij een breed publiek en een grote diversiteit aan genres hebben. Dankzij steun van het Fonds Podiumkunsten, Cultuurfonds, VSB Fonds en Fonds21 konden we dit project van de grond krijgen. Het resultaat mag er zijn: we zien een groeiende samenwerking tussen artiesten en podia. De rekentool wordt steeds vaker gebruikt, ook door grotere artiesten, wat aantoont dat het begint te leven in de sector.”
Wil je meer weten over de Fair Pop Pilot? Lees meer op de website van initiatiefnemer Platform ACCT.
